انواع سرورها: کاربردها، ویژگی‌ها و موارد استفاده

امروزه سرورها ستون فقرات دنیای دیجیتال ما هستند و تقریبا تمام فعالیت‌های آنلاین دنیا به آن‌ها وابسته است. از سرورهای هاست برای وبسایت‌ها، محاسبات و فضاهای ابری، تا مدیریت پایگاه داده و محاسبات هوش مصنوعی همه بخشی از کاربردهای انواع سرورها هستند.

البته همه سرورها کارایی و قیمت یکسانی ندارند. مشخصات هر سرور بسته به هدف تولید، معماری، طراحی و کارایی آن‌ها را به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌کند. قالب سرورهای استفاده شده در ایران وارداتی هستند و تنها تولید کننده سرور بومی در ایران آرتیان است. در این مقاله به انواع سرورها، مشخصات و ویژگی‌های هریک و کاربرد آن‌ها در دنیای امروز خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید:

سرور چیست؟

قبل از پرداختن به انواع سرورهای موجود در بازار، بهتر است که بفهمیم که دقیقا سرور چیست؟  سرور یک کامپیوتر سخت افزاری و یا سیستمی نرم افزاری است که منابع، اطلاعات و یا سرویس‌هایی را بر روی شبکه در اختیار سیستم‌ها (کلاینت = Client) می‌گذارد.

سرورها به گونه‌ای طراحی می‌شوند تا بتوانند چندین درخواست را به طور همزمان اجرا کنند که این امر طبیعتا به افزایش کارایی منجر خواهد شد. در حال حاضر سرورها قلب تپنده وبسایت‌ها، سامانه‌های ایمیل، ذخیره اطلاعات با حجم بالا و راه‌اندازی نرم افزارهای تحت وب هستند.

• قابلیت پردازش بسیار بالا و انجام چند درخواست بطور هم‌زمان
• قابل اطمینان برای روشن بودن 24 ساعته
• قابلیت گسترش سیستم برای جبران افزایش ترافیک و درخواست

انواع سرورها

سرورها انواع مختلفی دارند و اصولا بر اساس نوع کارایی دسته‌بندی می‌شوند. در ادامه انواع مرسوم سرور را بررسی می‌کنیم و به نقش آن در زیرساخت IT شرکت‌ها و به طور کل شبکه جهانی اینترنت می‌پردازیم.

1.      استوریج سرور

سرور استوریج (=Storage Server) نوعی سرور است که به‌طور خاص برای ذخیره‌سازی و مدیریت داده‌هایی که حجم بالایی دارند طراحی شده است و نقشی حیاتی‌ برای شرکت‌هایی که به فضای ذخیره‌سازی زیاد، دسترسی سریع و امنیت بالا نیاز دارند ایفا می‌کند.

استوریج سرورها معمولا از تکنولوژی‌هایی مثل SAN, NAS, RAID و… استفاده می‌کنند. این سرورها برای ذخیره سازی بکاپ‌ها، آرشیو‌های منابع و اسناد دیجیتال، اطلاعات حساس و… در عرصه‌هایی مثل بانک‌داری الکترونیک، شبکه‌های مجازی، شرکت‌های تک-محور و هر صنعتی که با اطلاعات دیجیتال سروکار دارد می‌درخشند.

معروف‌ترین برندهای سرور استوریج شامل  Dell ، HP، Synology و QNAP هستند. در ایران نیز استوریج سرورهای آرتیان با ترکیب سخت‌افزار قدرت‌مند و فناوری‌های نوین، گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه و قابل رقابت ارائه می‌دهند.

• ذخیره ایمن و طولانی اطلاعات و داده‌های حساس
• آرشیو داده‌ی رسانه‌های مجازی و تولید محتوا
• مناسب پایگاه داده‌های حجیم و فایل‌های ویدیویی با کیفیت
• دسترسی سریع به داده‌ها

2.      فایل سرور

فایل سرورها  (=File Server)یا همانطور که از نامشان هم پیداست مخصوص ذخیره فایل‌های موجود بر شبکه هستند. این سرورها به طور معمول در شرکت‌ها، موسسات آموزشی و هر سازمانی که نیازمند اشتراک‌گذاری اسناد، عکس و دیگر فایل‌های دیجیتال است، استفاده می‌گردد.

این سرورها معمولا قابلیت‌هایی مثل “سطح دسترسی”، بکاپ گیری و لایه‌های امنیتی از پیش طراحی شده دارند تا امنیت فایل‌ها تا حد ممکن بالا باشد. معروف‌ترین نرم افزارهای مدیریت فایل سرور شامل Windows Server برای ویندوز و Samba در لینوکس هستند.

• یکپارچگی کلیه اطلاعات در مرکزی امن
• امکان همکاری راحت‌تر با قابلیت‌ها اشتراک‌گذاری
• فضای ذخیره سازی بالا
• سرعت بالا در دسترسی به فایل‌ها

3.      وب سرور

وب سرور (=Web Server) یکی از پر استفاده‌ترین انواع سرور است. هر وبسایت برای اجرا احتیاج به یک سرور دارد که روی آن پیاده شود و اطلاعات مورد نیاز وبسایت برای بالا آمدن در سرور قرار می‌گیرد. زمانی که شما آدرس یک وبسایت را در مرورگر خود تایپ می‌کنید، وظیفه وب سرور است که درخواست شما را پردازش کرده و محتویات وبسایت درخواستی را به شما نشان دهد.

پرطرفدارترین وب سرورها در دنیا Apache،Nginx  و   Microsoft IISهستند. هر شرکت و کسب‌و‌کاری که می‌خواهد وبسایت داشته به یک سرور احتیاج دارد.

• میزبانی از وبسایت‌ها و نرم افزارهای تحت وب
• بنای اصلی کسب‌و‌کارهایی که به حضور در فضای آنلاین نیازمندند (فروشگاه‌های آنلاین، وبلاگ‌ها، اپلیکیشن‌های موبایل و…)

4.      سرور پایگاه داده یا دیتابیس

سرور دیتابیس اختصاصا برای ذخیره، مدیریت و دریافت داده (دیتا) برای کاربران و استفاده‌های آن‌ها و یا نرم افزارهای مختلف طراحی شده است. سیستم‌های مدیریت پایگاه داده  (DBMS) مثل MySQL، Oracle، مایکروسافت SQL سرور و… بر روی سرور پایگاه داده نصب می‌گردد و مدیریت داده‌های این سرورها از همین طریق انجام خواهد شد.

سرورهای دیتابیس یا پایگاه داده امنیت و صحت اطلاعات و پردازش بهینه Query ها را به خوبی انجام می‌دهند و معمولا در کنار وب سرورها قرار می‌گیرند تا به کمک هم نیازهای وبسایت‌هایی که اطلاعات زیادی دارند (وبسایت‌های فروش کالا، شرکت‌های بازرگانی بزرگ و…) را مدیریت کنند.

• استفاده شده در سیستم‌های ERP، CRM و ابزارهای آنالیز
• قابلیت ارتقا بسته به نیاز و سرعت گسترش کسب‌و‌کار
• قدرت پردازش بالا

5.      سرور AI

سرور هوش مصنوعی یا AI (=Artificial Intelligence) یکی از جدیدترین انواع سرورها هستند که برای رفع نیازهای در حال افزایش پردازش‌های AI و یادگیری ماشین (=Machine Learning) هستند. این سرورها به صورت تخصصی با کارت گرافیک‌های قدرتمند و یا TPU ها مجهزند تا محاسبات پیچیده و زمان‌بر هوش مصنوعی را سرعت ببخشند.

از این سرورها همچنین برای یادگیری عمیق (=Deep Learning) مدل‌ها و پردازش مجموعه‌ داده‌ها (Datasets) کارایی فوق‌العاده‌ای  دارند. سرور AI آرتیان با GPU و CPU قدرتمند، توانایی رقابت با نمونه‌های خارجی مثل HP و Nvidia را با قیمتی پایین‌تر فراهم می‌کند.

6.      سرور اپلیکیشن

سرور اپلیکیشن (=Application) یا سرور کاربردی بعنوان پل ارتباطی میان کاربران و فایل سرور و یا سیستم‌های بک اند (=Backend) عمل می‌کنند. این سرورها میزبان و اجرا کننده اپلیکیشن‌ها هستند. بر خلاف وب سرورها که اغلب مسئولیت انتقال داده‌های استاتیک یا ثابت را دارند، سرور اپلیکیشن قادر به مدیریت داده‌های دینامیک و پیچیده‌تر است.

برای مثال یک وبسایت فروشگاهی می‌تواند از اپلیکیشن سرور برای آنالیز پرداخت‌ها، مدیریت انبار و ایجاد پیشنهادهای شخصی‌سازی شده بر اساس اطلاعات کاربر استفاده شود. معروف‌ترین پلتفرم‌های سرور اپلیکیشن JBOSS، WebSphere و Apache Tomcat هستند.

• اجرای اپلیکیشن‌های سازمانی مثل SAP و Oracle
• میزبانی API اپلیکیشن‌های موبایلی و وب
• امکان سرویس‌دهی بدون قطعی
• میان‌افزار ارتباطی بین کاربر و دیتابیس

7.      سرور ابری

سرور‌های ابری (=Cloud Server)، سرورهایی مجازی‌اند که در فضای ابری اجرا می‌شوند. برخلاف سرورهای معمول، سرورهای ابری توسط ارائه دهندگان سرویس‌های ابری عرضه می‌شوند که در ایران هم شرکت‌های مختلفی مثل خدمات ابری ابریش به صورت بومی ارائه می‌شوند.

از مزایای سرورهای ابری می‌توان به امکان توسعه آسان، هزینه پایین و انعطاف‌پذیری اشاره کرد که آن‌ها را برای بسیاری از کسب و کارها به راهکاری ایده‌آل بدل کرده است.

8.      سرور مجازی

سرورهای مجازی (=Virtual Server) از پارتیشن‌بندی یا تقسیم یک سرور فیزیکی به چند ماشین‌ مجازی (=Virtual Machine) به وجود می‌آید. هر VM به عنوان سروری مستقل عمل می‌کند که سیستم عامل خودش را دارد و می‌تواند پارامترهای مد نظر خود را داشته باشد.

تکنولوژی‌های مجازی‌سازی مثل VMware و Hyper-V به شرکت‌ها اجازه می‌دهد حداکثر بهره‌برداری را از منابع خود داشته باشند. سرورهای مجازی به‌طور معمول در دیتاسنترها و محاسبات ابری استفاده می‌شوند.

9.      سرور DNS

سرور DNS (=Domain Name Server) مسئول تبدیل اسم وبسایت‌ها (مثل www.samatoos.Ir) به یک آدرس آی‌پی عددی هستند. این آی‌پی در واقع چیزی است که مرورگر و در نهایت کامپیوتر شما می‌شناسد. بدون این سرورها برای ورود به هر وبسایت باید آدرس آی‌پی عددی آن وارد شود. کنترل سرورهای DNS قالبا تحت اختیار ارائه دهندگان اینترنت یا ISP ها است.

10.  سرور پروکسی

سرور پروکسی (Proxy Server) پل ارتباطی بین کلاینت و سرور است. کلاینت درخواست را به پروکسی سرور می‌‌فرستد و این سرور آن را به سرور مقصد ارسال می‌کند. اما چرا از سرور پروکسی استفاده می‌‌شود؟ برای دسترسی به وبسایت‌های مصدود با آی‌پی کشور شما، کنترل ارتباطات آنلاین، افزایش امنیت و…

11.  سرور FTP

سرورهای FTP (=File Transfer Protocol) برای انتقال فایل‌ها بین چند کامپیوتر استفاده می‌شود. این سرورها راهی امن و بهینه برای آپلود، دانلود و مدیریت فایل‌ها هستند. سرورهای FTP بیشتر توسط توسعه دهندگان وب، متخصصین آی‌تی و سازمان‌هایی که به انتقال فایل‌های حجیم وابسته‌اند، استفاده می‌شود.

معروف‌ترین نرم افزارهای FTP سرور FileZilla، Vsftpd و ProFTPD هستند. این سرورها می‌توانند امکاناتی مثل احراز حویت، رمزنگاری و کنترل پهنای باند داشته باشند.

12.  سرور ایمیل

سرورهای ایمیل (=Email Server) مسئول ارسال، دریافت و ذخیره ایمیل‌ها هستند. این سرورها از پروتکل‌هایی مثل SMTP، IMAP و POP3 برای مدیریت ارتباطات بین آدرس‌های ایمیل استفاده می‌کنند. سرورهای ایمیل برای هر شرکتی حیاتی هستند؛ چرا که بسیاری از ارتباطات بین سازمانی بر این مبناست. این سرورها می‌توانند قابلیت‌هایی مثل فیلتر اسپم و رمزگذاری را نیز پشتیبانی کنند.

سرور بومی آرتیان

سرور AR3588-S002 اولین ورژن آرتیان و تنها سرور ایرانی است که معماری آن توسط محققین این شرکت طراحی شده و تمامی مدارهای اصلی و فرعی آن در آرتیان تولید شده است. نسل 1 سرور آرتیان از ماژول پردازشی اختصاصی قدرت می‌گیرد و توان بالای این ماژول‌ها، سرورهای ما به را گزینه‌ای بی‌نظیر برای سرورهای هوش مصنوعی و استوریج سرور بدل می‌نماید. در ادامه مشخصات سخت افزاری و مقایسه قیمت سرورهای ما با رقبای خارجی را مشاهده می‌کنید.

مشخصات فنی سرور آرتیان

مقایسه قیمت و کارایی سرور بومی آرتیان در برابر سرورهای HP (بر اساس استقرار سرور REDIS به عنوان Cache Server)

جمع بندی

در این مقاله با انواع سرورها و کاربردهای آن‌ها آشنا شدیم. سرورها قلب تپنده دنیای دیجیتال ما هستند و هر کاری که فکرش را بکنید به یک سرور نیازمند است؛ چه برای فضای ذخیره‌سازی و چه پردازش محاسباتی و گرافیکی، سرور از پس هر کاری که برایش طراحی شود بر می‌آید. معروف‌ترین سرورها، سرورهای استوریج، وب سرور، سرور ابری و اخیرا AI سرورها هستند. سرورها برای ذخیره انواع داده‌ها، اپلیکیشن‌ها، محاسبات پیچیده، مدیریت ترافیک و… استفاده می‌شوند و دنیای امروز ما وابسته به این سخت افزارها است. ساخت سرور از پیچیده‌ترین تکنولوژِی‌های دنیاست و تولید سرور در دنیا توسط غول‌های تک مثل DELL, HP, IBM, Nvidia تولید می‌شود و تنها تولید کننده و طراح سرور در ایران آرتیان است. برای دریافت اطلاعات بیشتر و کاتالوگ‌ها به ArtianHPC.ir مراجعه کنید.